Mantarlar (Latince: fungi, tekil hâli: fungus), çok sayıda çok hücreli ve tek hücreli ökaryotik canlıyı kapsayan bir biyolojik âlemin adıdır. Maya gibi mikroorganizmalardan, küf ve şapkalı mantarlara kadar pek çok üyesi olan bu canlılar grubu, halk arasında genellikle sadece şapkalı mantarları tanımlamak için kullanılır.
Birçok yabani mantar doğadan toplanıp yenebilir ve çoğunun kültür türlerinden daha lezzetli olduğu söylenir. Fakat doğal yetişmiş mantarları toplayan kişi bu konuda uzman olmadığı takdirde zehirlenme ve ölümlerle karşılaşılabilir. Çünkü bazı mantarların çok küçük bir miktarı bile insanı öldürecek kadar zehirlidir. Zehirli mantarları zehirsizlerden ayırmak için genel bir kural yoktur.
Yenebilen ve zehirli mantarlar yan yana yetişebilirler. Bazı yenebilen ve zehirli türler birbirine o kadar benzer ki bunu ancak bir mantar bilimci ayırt edebilir. Zehirli mantarların tadı yenebilen mantarlarınkinden farklı değildir. Rengi, kokusu ve tadı ile bir mantarın zehirli olup olmadığı anlaşılamaz.
Şalpazarı’nda mantar doğadan mantar toplama ve yeme kültürü köylere göre farklılık gösterir. Bazı köylerde pek çok mantar çeşidi bilinip doğadan toplanarak tüketilirken bazı köylerde ise sadece tek bir tür tüketilir.
Şalpazarı’nda yenebilen mantarlar genel olarak “tirmit” olarak adlandırılır. Pek çok çeşidi olmakla beraber genel olarak bu isimle anılırlar. Yenebilen ve tirmit olarak adlandırılmayan tek çeşit ise “levlek” olarak bilinen ve bilimsel adı Agaricus Campestris olan çayır mantarıdır. Bu çeşit bütün Şalpazarı’nda bilinir ve zevkle türketilir.
Yörede yenmeyen mantarların genel adı ise “it s..i” dir. Pek çok çeşidi olsa da yenmeyen mantarlar genel olarak bu isimle anılırlar. Ayrıca “at os….ı” olarak bilinen puf mantarler da yenmeyen mantarlardır.
Şalpazarı’nda mantar yemekleri:
1-Mantarı fırında veya sobanın üzerinde tuzlayarak pişirme.
2-Doğranmış mantarı soğan ve tereyağı ile kavurma.
3-Haşlanmış fasulye ile beraber haşlanmış mantarı sarımsak ve teryağı ile kavurma.
4-Doğranıp haşlanmış mantarları tuzlayarak hava almayacak şekilde bir kaba koyarak tirmit turşusu yapmak. Tuzlu mantarlar tüketileceği zaman bir ün önceden suya alınarak tuzun çıkması sağlanır. Soğanla beraber kavrulur.
5-Doğranıp haşlanmış mantarlar güneşte kurutulur. Tüketileceği zaman yumuşayana kadar haşlandıktan sonra tereyağı, soğan, haşlanmış barbunya ile beraber kavrulur.
Yörede tüketilen mantar çeşitlerinin isimleri:
1-Levlek
2-Fındık tirmidi
3-Beyaz tirmit
4-Barlı tirmit
5-Tavuk tirmidi
6-Kuzu göbek-Gelin parmağı
7-Ana kenar
8-Elik sırtı