Feridun Emecen’e göre 1300’lü yıllardaki Kommenos kroniklerine ve Selçuklu kaynaklarından hareketle Ağasar Vadisi’nin adeta bir sınır hattı olduğu ve Türkmenler’in gaza alanı haline geldiği söylenebilir.
1486 yılına ait Trabzon Tahrir Defteri’ne göre bu yıllarda sahilde iki köy bulunuyordu. Bunlardan Liyopoli , kale içinde Hıristiyan yerleşmesi; Oğuz Köyü ise tamamen Türkmenlerce oluşturulmuş bir yerleşmedir.
1486 yılında Oğuz Köyü’nün Kürtün’e bağlı bir askeri bölgenin uç parçası olduğu görülür. 1515 ve 1554 yılındaki tahrir defterlerine göre Ağasar Vadisi’nde bulunan yerleşim yerleri Alagavur, Sazaklı Karağaç, Dereköy, Çamkiriş, Kireç, Karaşeyh ve Karagürgen’dir . 1515 yılındaki defterde yörenin adı Akhisar deresi olarak geçmektedir. Muhtemelen bu isim bugünkü Kalecik Kalesi’nden gelmektedir.
1583 tarihli defterden anlaşıldığına göre Alagavur (Alakafir) bugünkü Geyikli’nin merkezidir. Kalecik adıyla da anılan Kireç(Kireç nam-ı diğer Kalecik) Şalpazarı’nın merkezidir.
1643 tarihli avarız kayıtlarına göre bugünkü Şalpazarı’nın çevrelediği alan Akhisar Köyü adıyla Yavabolu tabidir. Yavabolu bugünkü Görele’dir
1809 tarihinde Akhisar sınırları içinde bulunan yerleşim yerleri Vakfıkebir’e bağlanmıştır. 1874 yılında ise Şarlı Nahiyesi kurulmuş ve Oğuz, Şarlı, Akhisar bölgelerine ait köyler bu nahiyeye bağlanmıştır.
Şalpazarı ismi Şal yeri veya Şar yeri’nden gelir. İlçe merkezi Ağasar ve Küçükdere’nin birleştiği yerde, Pazar yeri olarak kurulmuş ve gelişmiştir.
Şalyeri’nde satulur,
Çeğel’in gaşukları
Aldı yari elimden
Köyün bulaşukları
Şal, Farsça’da yünden dokunan ince ve kıymetli bir kumaş;
Şar, yine Farsça’da şehir , belde , kasaba anlamına gelir.
1877-78 de Kireç Köyü Pazar yeri konumunu kazanmıştır. Burada bir köprü( Kısık köprü), bir kale ve bir cami bulunması burayı toplanma yeri haline getirmiştir. 1902 yılındaki salnameye göre Şarlı(Beşikdüzü) Nahiyesi’nden bahsedilirken buraya beş saat mesafede Şar Pazarı adlı bir başka pazaryerinin varlığından bahsedilir. Burada kurulan Pazar «Şar Yeri» şeklinde ifade edilirken Çarşamba günü toplandığı belirtilir.
Şalpazarı, 1914 yılında Bucak haline getirilmiş, daha sonra bu teşkilat kaldırılıp 1927 yılında tekrar kurulmuştur. Şalpazarı Belediyesi 02.06.1968 yılında kurulmuştur. 07.12.1987 tarihinde ilçe olmuş, 05.08.1988 tarihinde teşkilatını tamamlamıştır.
Kaynaklar:
1-Feridun M.EMECEN:Ağasar Vadisi:Şalpazarı-Beşikdüzü
2-Abdullah GÜLAY:Geyikli
3-Veysel USTA:Şalpazarı
4-Sebahattin KARACA:Her Yönüyle Dünden Bugüne Şalpazarı